Witaj Heniu,
Jedynym fachowcem- jak się wyraziłeś - który w tym problemie mógłby Ci najlepiej doradzić, byłby Twój lekarz onkolog- laryngolog- ten, do którego jeździsz na kontrole i pod opieką którego jesteś po operacji. Fakt, że masz przez kilka lat rurkę nr 8 wskazuje na to, że właśnie to jest Twój właściwy rozmiar, ponieważ od początku rurka powinna być dopasowana do otworu tracheostomy. Gdybyś mógł po operacji mieć rurkę nr 10- zapewne taką zleciłby Ci lekarz. Stoma ma tendencję ( choć nie jest to regułą) do zwężania się samoistnego. Dlatego jeśli nosiłeś rurkę nr 8 przez cztery lata to stoma mogła się do takiego otworu dopasować i założenie nr 10 będzie dla Ciebie bolesne i może stwarzać dyskomfort. Chyba, że sam widzisz i czujesz, że obecna rurka wchodzi Ci w stomę swobodnie i jest po założeniu luźna.
Brak powietrza i łatwe męczenie się, o których wspominasz to objawy duszności wysiłkowej, która niestety jest nieuniknionym problemem osób po usunięciu krtani. Zmienia się przecież po tej operacji droga przepływu powietrza do płuc. Wyłączenie fizjologicznej roli nosa i brak oporów na początku wdechu powoduje zmniejszenie częstotliwości oddechów. U pacjentów po laryngektomii często obserwuje się zapadanie pęcherzyków płucnych i zmniejszoną wentylację pęcherzykową, co powoduje obniżenie wydolności oddechowej i duszność wysiłkową. Wyłączenie górnych dróg oddechowych ( nosa, gardła i krtani) z procesów oddychania powoduje przedostawanie się do dolnych dróg oddechowych i płuc powietrza zanieczyszczonego, nie ogrzanego i suchego. Zmysł węchu, pełniący funkcje ostrzegawcze przed wdychaniem lotnych substancji drażniących drogi oddechowe, również zostaje wyłączony. Niemożliwe staje się też zatrzymanie powietrza w płucach i wytworzenie tłoczni brzusznej. Zniesienie czynności zwierającej krtań i stabilizującej klatkę piersiową podczas wzrostu ciśnienia wewnątrzbrzusznego wpływa na zmniejszenie tolerancji wysiłku fizycznego.
Oddychanie tylko przez tracheostomę pozbawia też możliwości prawidłowego odkrztuszania. Trudna do wykrztuszenia wydzielina zalega w tchawicy i w rurce tracheotomijnej, zmniejszając znacznie ich drożność. Oddychanie przez tracheostomę prowadzi często do zwyrodnienia błony śluzowej tchawicy i oskrzeli. Wszystkie te czynniki są odpowiedzialne za zaburzenia sprawności funkcji wentylacyjnej układu oddechowego. Operacja usunięcia krtani wiąże się też z usunięciem kilku mięśni i powstania rozległych blizn na szyi, co zaburza równowagę mięśniową i ogranicza ruchomość klatki piersiowej i obręczy barkowej , a to też powoduje upośledzenie czynności wentylacyjnej płuc, a w konsekwencji prowadzi do zmniejszenia ogólnej wydolności fizycznej. Dodatkowym problemem pogłębiającym te dolegliwości jest częste unikanie przez pacjentów z usuniętą krtanią aktywności fizycznej i brak rehabilitacji ruchowej, co też prowadzi do spadku wydolności fizycznej i zmniejszenia elastyczności mięśni oddechowych- i… tak powstaje błędne koło. Na szczęście nie jesteśmy bezradni i za pomocą odpowiednich ćwiczeń oraz codzienną aktywnością ruchową możemy to błędne koło przerwać , ale o tym napiszę innym razem.
Muszę jeszcze dodać, że powodem uczucia duszności mogą być inne choroby nie związane z usunięciem krtani jak np. niewydolność serca, nadciśnienie, zaburzenia krążenia, choroby krwi i wiele innych.
Dlatego Heniu- wracamy do punktu wyjścia – zarówno w kwestii rozmiaru rurki jak i niepokojących Cię objawów duszności - powinieneś skontaktować się z lekarzem prowadzącym.
Pozdrawiam Cię serdecznie - Marzena
