Metody rehabilitacji głosu.

[Eliza Brzezińska]

Po badaniach i rozmowie z pacjentem można przejść do ustalenia  metody rehabilitacji do których należy:

-nauka mowy przełykowej,  (wywoływanie dźwięcznego ructusu, poprzedzonego aspiracją, iniekcją, połknięciem lub wprowadzeniem powietrza przy pomocy  balonu Politzera),


-nauka mowy przetokowej,  (wykorzystywana jest tu proteza głosowa),


-zewnętrzne generatory drgań, czyli mówienie z użyciem laryngofonu (jest to aparat wytwarzający falę wibroakustyczną).

[teresa]

PYTANIE DO Elizy? OTÓŻ JESTEM PRAAWIE 12 LAT PO OPERACJI MIEWIEM CHCIAŁABYM CIĘ ZAPYTAĆ CZY MOGE NAUCZYĆ SIĘ MOWY PRZEŁYKOWEJ? BYŁAM NA TURNUSIE ALE CIĘZKO NIE MOGŁAM ZAŁAPAĆ A MÓWIĘ GŁOSEM GARDŁOWYM NIE UCZYŁAM SIĘ NIGDZIE GDYŻ NIE MOGŁAM POPROSTU JEZDZIĆ WÓWCZAS I TO CO DZIS MÓWIĘ TAKIM SKRZEKIEM JAK TO MÓWIĄ WYĆWICZYŁAM SAMA ,JAK SĄDZISZ CZY WARTO PRÓBOWAĆ JESZCZE? PO TYLU LATACH? NAUKI MOWY PRZEŁYKOWEJ ? BEDE WDZIECZNA ZA ODPOWIEDZ BO STRACIŁAM JUZ NADZIEJĘ CZY WOGÓLE MI SIĘ UDA ? ACHA MAM ZWĘZENIE CĘSCIOWE PRZE ŁYKU?PROSZĘ O RADE?

[Eliza Brzezińska]

Masz racje 12 lat to dość długo. W związku z tym, że uczyłaś się sama mogłaś wykorzystać nie do końca dobre metody do nauki i wytwarzania głosu, a później je utrwalić. Wiadomo, że przyzwyczajenia trudno zmieniać, ale jeśli sama się nauczyłaś mówić to pewnie zastosowanie się do kilku wskazówek i ćwiczeń nie stanowiłoby problemu. Minusem jest to, że nigdy nie słyszałam jak mówisz. Domyślam się, że jest to głos gardłowy, czyli zespoły około 2-3 słów? Uważam, że zawsze jest dobra pora na ćwiczenia bez względu na to ile się ma lat i tego jak dawno temu była operacja. Nauka mowy przełykowej to dosyć żmudna praca, ale przynosi swoje efekty. Nie wiem z kąt jesteś ale spotkanie się z logopedą na pewno by pomogło, teraz jest wiele możliwości bo specjaliści przyjmują pacjentów  w przychodniach również na fundusz. W ty roku będą również organizowane turnusy rehabilitacyjne. Niedługo informacje o nich znajdą się na naszym forum. Ja szczególnie polecałam turnus. Podczas wyjazdu jest dużo czasu na naukę i panuje miła atmosfera a to sprzyja nauce.

[teresa]

DZIĘKUJĘ za ODPOWIEDŻ ,ALE NIESTETY  BYŁAM NA TURNUSIE Z LOGOPEDĄ MOŻE JESZCZE POJADE ,ALE NIE UDAŁO MI SIĘ TEJ MOWY OPANOWAĆ ? JEŚLI CHODZI O MOWĘ GARDŁOWĄ TO MOJA JEST  ZROZUMIAŁA DOSYĆ GŁOŚNA,ALE JEST INNA OD TEJ PRZEŁYKOWEJ?JEST TO TAKA MOWA TRZESZCZĄCA CIĘŻKO PRZESTAWIĆ MI SIĘ TERAZ NA INNĄ,ALE JESZCZE GORSZE ŻE NIE WIEM CZY WOGÓLE CWICZYC DALEJ?WYKONUJE ĆWICZENIA ,KTÓRE NA TURNUSIE REHABILITACYJNYM BYŁY ,PRZEPONE I T. D.ALE CZY WARTO WIEM ŻE TO CIĘZKA SPRAWA ALE ZACZYNAM WATPIĆ WŁAŚNIE OD KIEDY WRÓCIŁĄM Z TURNUSU! CO DO OPANOWANIA MOWY PRZEŁYKOWEJ? WIEM ŻE NA TURNUSIE JEST SUPER ATMOSFERA,ALE DUŻO ZALEŻY   OD NASTAWIENIA PSYCHICZNEGO TAKŻE?KAZDY CZŁOWIEK JEST INNY,WIADOMO!  POZDRAWIAM.

[Ewa_Batorska]

Tereniu,
   trudno udzielić Ci jednoznacznej odpowiedzi bez badania i zapoznania się z dokumentacją medyczną. Mowa gardłowa ma skrzypiące zabarwienie, ale "SKRZEKIEM"- nie jest! Bardzo często bywa tak, że kobietom po laryngektomii nie podoba się ten nowy głos (także ten przełykowy)- bo przeważnie jest niski, tubalny... Piszesz, że byłaś na turnusie, więc ćwiczyłaś z logopedą.... Rehabilitację na turnusach, prowadzą najczęściej osoby, które mają spore doświadczenie w pracy z osobami po operacji usunięcia krtani. Skoro nie udało się, to może to oznaczać, że ten głos jest utrwalony i korekta będzie trudna do uzyskania. Dodatkowym czynnikiem usposabiającym do mowy gardłowej, może być przewężenie przełyku...   
   Teraz odnośnie Twojego zwątpienia, poczucia bezsensownego tracenia czasu na ćwiczenia, sensu wyjazdu na turnus... Wiem, że mobilizowanie się do codziennych ćwiczeń indywidualnych jest trudne. Ale wątpliwości nie ma co do faktu, że wpływają one na kondycję ogólną, mniejsza jest męczliwość podczas mówienia, głos jest silniejszy, bardziej zrozumiały dla odbiorcy, wydłuża się czas fonowania, łatwiejsze jest połykanie. Turnus, ma tę przewagę, że ćwiczenia odbywają się w grupach o podobnym zaawansowaniu umiejętności. Przyjemnie, pożytecznie i przeważnie w miejscowości atrakcyjnej turystycznie...

[teresa]

bardzo dziękuje za rady.Pani Ewo !odpowiedz pani wzbudziła we mnie nadzieje!jestem wdzieczna.

[Marzena]

Obecnie istnieje po laryngektomii  kilka sposobów komunikacji słownej z otoczeniem. Najpopularniejszymi sposobami  jest głos przełykowy i przetokowy ( po wszczepieniu protezy głosowej). Czasem stosuje się laryngofon zwany przez niektórych  „elektroniczną krtanią”. Bezpośrednio po operacji większość chorych posługuje się pseudoszeptem ustno- gardłowym.

GŁOS PRZETOKOWY- uzyskany przy pomocy protezki  głosowej
Metoda ta polega na zastosowaniu protezy głosowej implantowanej między przełykiem a tchawicą, pozwala ona na wykorzystanie wydechowego powietrza z płuc do tworzenia mowy zastępczej.
Proteza głosowa może być wszczepiona w trakcie operacji usunięcia krtani (przetoka  pierwotna) i po zakończonym leczeniu (przetoka  wtórna).
Mowa przetokowa w odróżnieniu od klasycznej mowy przełykowej charakteryzuje się przyjemniejszą barwą dźwięku, dłuższym czasem wypowiedzi, lepszym zaznaczeniem melodii i większą płynnością wypowiedzi oraz mniejszym wysiłkiem przy mówieniu. W odróżnieniu od innych rodzajów mowy zastępczej walorem mowy przetokowej jest krótki czas rehabilitacji niezbędny do jej wytworzenia.
Proteza głosowa nie jest generatorem dźwięku, lecz ułatwia przepływ powietrza z płuc do przełyku i gardła dolnego.
Chirurgiczna rehabilitacja głosu i mowy z zastosowaniem protez głosowych łączy się niekiedy z występowaniem powikłań około operacyjnych i odległych. Najczęściej występuje poszerzenie światła przetoki, które powoduje zaciekanie śliny i pokarmu do tchawicy obok protezy lub przez jej światło w przypadku uszkodzenia zastawki, grzybicze zmiany  tkanek sąsiadujących z protezką. Nie bez znaczenia dla prawidłowego funkcjonowania protezy głosowej jest zachowanie jej w czystości, wymagające codziennego czyszczenia przy pomocy specjalnej szczotki i gruszki.

GŁOS  PRZEŁYKOWY
Mechanizm powstawania głosu przełykowego - to wytworzenie w ustach przełyku ( przewężenie przełyku)   pseudogłośni - generatora drgań. Zastępczy zbiornik powietrza stanowi przełyk, a drgania ust przełyku powstające podczas ruchu antyperystaltycznego powietrza usuwanego z przełyku wytwarzają ton podstawowy. Najtrudniejszym etapem w nauce mowy przełykowej jest opanowanie umiejętności zaczerpnięcia powietrza do przełyku i uzyskanie dźwięcznego odbicia. Z czasem metoda gromadzenia powietrza w przełyku  staje się zautomatyzowaną czynnością, niekontrolowaną przez mówiącego.
Około 50% laryngektomowanych opanowuje bardzo dobrze   mowę przełykową – wtedy pacjent głos  - przypominający chrypkę- tworzy swobodnie, mowa jest dość płynna, brak szmerów z tracheostomy przy wydechu, mowa jest dobrze rozumiana przez otoczenie.

Mowa przełykowa jest  mową wytworzoną przez organizm ludzki,  pomimo gorszych parametrów percepcyjno-akustycznych ma przewagę nad mową przetokową ze względu na to, że raz opanowana może być stale używana, bez implantów i dodatkowych urządzeń, bez konieczności wymiany protezy i konieczności jej pielęgnacji. Podczas mówienia  obie ręce są wolne.  Najtrudniejsza jest nauka- (chociaż ci, co już mówią mową przełykową twierdzą, że wcale nie jest trudno!). Najważniejsze jest „załapać” i uchwycić miejsce powstawania drgań w przełyku. A potem „tylko” systematyczne ćwiczenia…

 Krótkie porównanie obu metod:

[logopeda]

Jeżeli prezentuje Pani tabelkę z porównaniem metod uzyskiwania głosu zastępczego, to wypadałoby podać źródło i autora tego opracowania.

[Marzena]

Witam Panią/Pana LOGOPEDĘ
Dziękuję za uwagę. Oczywiście- moje niedopatrzenie- powinnam podać źródło powyższego opracowania, co niniejszym czynię:
Tabela: Porównanie mowy przełykowej do mowy po wszczepieniu protezy głosowej pochodzi z pracy naukowej autorstwa Wioletty Sokal p.t. „MOŻLIWOŚCI KOMUNIKACJI WERBALNEJ CHORYCH PO CAŁKOWITYM USUNIĘCIU KRTANI” (wyd. 2011 r.), której promotorem jest prof. dr hab. n. med. Wojciech Golusiński z Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu

[honcwut]

... Najtrudniejsza jest nauka- (chociaż ci, co już mówią mową przełykową twierdzą, że wcale nie jest trudno!)...

Myślę, że trudność w opanowaniu mowy przełykowej można by porównać do trudności rzucenia palenia. Ci co już rzucili twierdzą, że nie było tak trudno, a ci co jeszcze palą, nie bardzo w to wierzą. Trzeba najpierw siebie samego przekonać. Da się zrobić, ale trzeba na prawdę CHCIEĆ.

[Marzena]

Witaj honcwut- niestety, ale nie mogę zgodzić się z Tobą. Zacytowałeś kilka słów z całego kontekstu i bardzo spłaszczyłeś temat. Otóż rzeczywiście, gdy osiągniemy w życiu coś, co wydawało nam się wcześniej nie do zdobycia- mamy wielką satysfakcję i przekonanie, że w zasadzie nie było to takie trudne… jesteśmy przecież żywym przykładem na to, że niemożliwe stało się możliwe.
 Nie zgadzam się jednak zupełnie z porównaniem trudności nauki mowy zastępczej po usunięciu krtani z trudnością rzucenia palenia. Rzucenie palenia to   kwestia dobrej motywacji, przekonania o szkodliwości palenia i dużego samozaparcia i … po prostu odstawienia czynności, którą do tej pory wykonywaliśmy kilka do kilkunastu razy dziennie ( oczywiście pomijam kwestię psychiczną nałogu, który sam w sobie jest niebagatelną przeszkodą w osiągnięciu celu).
 Natomiast  nauka mowy zastępczej  to coś wręcz PRZECIWNEGO – TO CIĘŻKA PRACA, kilka do kilkunastu razy dziennie ćwiczenia przez przynajmniej pół roku, najlepiej pod kierunkiem dobrego logopedy -a potem do końca życia udoskonalanie mowy. Satysfakcja z osiągnięcia możliwości porozumiewania się mową – podstawowej czynności człowieka, która nas w świecie wyróżnia – jest ogromna i warta poświęcenia, czasu i czasami wylanych łez… ale o tym mogą zaświadczyć tylko ci, co przeszli tę długą, mozolną drogę i osiągnęli cel, dzięki czemu mogą być motorem do działania dla innych, którzy są dopiero na początku tej drogi, albo w ogóle mają opory, żeby tą drogą iść.

[ZUZA]

Witam!!! zgadzam się całkowicie z Marzeną .
, wypowiedzenie pierwszych słów to tak jakbyś  przeniósł tonę węgla wiec miły kolego nie jest to tak lekko jak Ci się wydaje Wszyscy którzy mówimy wiemy ile to było wysiłku Serdecznie Pozdrawiam