Laryngektomia > Rehabilitacja
Terapia logopedyczna.
Eliza Brzezińska:
Naukę tworzenia głosu u pacjentów z wszczepioną protezą głosową i bez protezy należy rozpocząć po trzech, czterech dobach od operacji. Pierwszymi ćwiczeniami, jakie wykonuje chory po laryngektomii są ćwiczenia oddychania torem przeponowo-żebrowym. Ważne jest by pacjent wykonywał je krótko ale często. Ilość ćwiczeń zależy przede wszystkim od jego samopoczucia i stanu zdrowia. Najczęściej jednak poszczególne ćwiczenia wykonuje się seriami.
Opanowanie oddychania przeponowo-żebrowego jest niezwykle istotne dla ludzi po operacji usunięcia krtani. Zwłaszcza dlatego, że umożliwia pobieranie dużej ilości powietrza do aktu fonacji. Czas w jakim pacjenci uczą się oddychania torem przeponowo-żebrowym jest różny. Zależy między innymi od: ogólnego stanu zdrowia, wieku, motywacji, chęci powrotu do pracy, relacji w rodzinie... Najczęściej potrzeba na te ćwiczenia około 3-4 dni.
Kolejnymi ćwiczeniami jakie wykonują chorzy podczas dalszej rehabilitacji są ćwiczenia rozluźniające i wzmacniające siłę mięśni karku i obręczy barkowej. Należy do nich ziewanie, przeciąganie się, dmuchanie przez słomkę, próby gwizdania za pomocą gwizdka, unoszenie ramion i barków, spoglądanie ponad barkami z lekkim odwracaniem głowy na boki, powolne ruchy obrotowe głową, nabieranie powietrza w policzki i powolne jego wypuszczanie, poruszanie głową tak, jakby chciało się narysować nosem kreski pionowe, poziome lub liczby.
Głównym zadaniem wyżej wymienionych ćwiczeń jest wyrobienie prawidłowego rytmu oddechowego oraz opanowanie wydłużonego oddechu. Dzięki nim pacjent nabiera też umiejętności odkrztuszania wydzieliny oraz dotlenia się. Przygotowuje również przeponę i mięśnie brzucha do dalszych ćwiczeń fonacyjnych.
W rehabilitacji osób laryngektomowanych występują pewne różnice. Są one zależne od metody, którą się wybierze. Pacjent z wszczepioną protezą, uczy się samodzielnego wywoływania głosu przetokowego. Po operacji, zanim zostanie wypisany do domu, poza ćwiczeniami oddechowymi i rozluźniającymi, powinien opanować sposób prawidłowego zamykania tracheostomy, prawidłowej realizacji prostych słów.
Dla osób uczących się mowy przełykowej niezbędną umiejętnością, poza wypracowaniem prawidłowego toru oddechowego jest dostarczenie powietrza przez jamę ustną do zastępczego zbiornika jakim jest przełyk. Powietrze potrzebne do uzyskania dźwięcznego odbicia a następnie aktu fonowania można wprowadzić do przełyku przez:
- aspirację,
- iniekcję,
- połknięcie,
- gruszkę Politzera.
Czasami, mimo intensywnych ćwiczeń uzyskanie odbicia stanowi duży problem. Proces dochodzenia do uzyskania głosu jest indywidualnie uwarunkowany, wymaga podejmowania różnych sposobów w trakcie codziennej pracy, gdyż nie ma jednej uniwersalnej metody gwarantującej sukces.
W przypadku, gdy pacjenci oddychają już prawidłowym torem przeponowo żebrowym a głos przełykowy lub przetokowy został wywołany można przejść do kolejnego etapu. Należą do niego: wydłużanie czasu fonowania, wzmacnianie siły głosu, ćwiczenia elementów prozodycznych mowy.
Intensywna rehabilitacja zazwyczaj trwa kilka miesięcy. Należy pamiętać o systematyczności, codziennych ćwiczeniach doskonalących. O głos trzeba dbać, aby był silny i zrozumiały.
Korzystałam z książki oraz artykułu:
A. Sienkiewicz, Rak krtani. Poradnik dla pacjentów, logopedów i lekarzy, Bydgoszcz 1999
J. Wieszczycka, Logopedyczna terapia mowy przełykowej, Logopedia; red. S Grabias, t. 35, Lublin 2006
Marzena:
Witam Was, zostałam poproszona przez osobę laryngektomowaną, mieszkającą w Koszalinie o kontakt do logopedy (lub logopedki) z okolic nadmorskich (od Szczecina po Gdańsk), który prowadzi naukę mowy po laryngektomii.
Pomyślałam sobie, czy nie byłoby dobrze, gdybyśmy mieli tu na forum wątek – informator o logopedach w Polsce, którzy praktykują naukę mowy po laryngektomii. Co o tym sądzicie?
Pozdrawiam serdecznie - Marzena
Czarek:
Witam, Marzenko uważam, że to bardzo dobry pomysł. Wiem, że jest dużo osób po laryngektomii szukających logopedów z doświadczeniem w nauce mowy zastępczej . Ostatnio na spotkanie Mazowieckiego Stowarzyszenia przyszła kobieta która jest ponad rok po operacji usunięcia krtani i nawet nie wiedziała, że po takiej operacji można nauczyć się mówić. Lekarz laryngolog usunął krtań, uratował życie a dalej pacjencie radź sobie sam. Dlatego uważam, że bardzo ważną rolę odgrywają Stowarzyszenia, fora dyskusyjne itp. gdzie możemy wymieniać się doświadczeniami.
W Warszawie nauka mowy zastępczej po laryngektomii prowadzona jest w kilku poradniach logopedycznych. Jednak z tego co słyszę od Członków Stowarzyszenia najlepiej jest to prowadzone przez logopedki z poradni logopedycznej przy szpitalu na Banacha.
Ja osobiście uczyłem się mówić (z protezką Provox) w poradni logopedycznej przy Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach. W tej chwili naukę mowy (nie tylko z protezkami) prowadzi tam logopedka mgr Katarzyna Makowiecka.
Pozdrawiam Wszystkich Czarek
mundekczapla:
Hej Marzenko! Pomysł bardzo dobry.Pamiętasz w Rymanowie, gdzie się poznaliśmy, była logopedka z Olsztyna lub Koszalina. Ale ogólnie o tamtym terenie niewiele wiem. Kiedyś na pierwsze spotkanie u mnie w Turawie, był gość ze Szczecina. Taki informator o logopedach jest bardzo potrzebny.
Marzena:
Witajcie, cieszę się, że temat został podjęty- na pewno będzie to służyło niejednej osobie po operacji. Osoba, która prosiła o kontakt do logopedy dojeżdża na naukę mowy do logopedki aż na Śląsk! I tak naprawdę to ta logopedka w jego imieniu prosiła mnie o to. To, co Czarku napisałeś w ostatnim poście woła o pomstę do nieba – jak można tak zostawić pacjenta samemu sobie, bez informacji i dalszego pokierowania. Z drugiej strony jednak takie sytuacje utwierdzają nas w przekonaniu, że forum czy inne portale tego typu są potrzebne, wręcz niezbędne.
Wiem z kilku źródeł, że forum nasze jest często odwiedzane, a informacje skrzętnie czytane przez osoby po laryngektomii z okolic Śląska. Są to osoby, które z różnych względów nie rejestrują się na forum, ale śledzą wszystko , co dzieje się na nim i korzystają z porad. Przy okazji serdecznie te osoby pozdrawiam i mimo wszystko zapraszam do czynnego w nim udziału.
Mundku, dzięki za przypomnienie o tej logopedce z Koszalina, która była w Rymanowie. ( to był 2009 rok! Piękne dni!) Niestety nie mam do niej kontaktu- gdyby ktoś z Was miał jakieś informacje, proszę napiszcie.
W Poznaniu m.in. naukę mowy dla osób po laryngektomii prowadzi:
dr Anna Żebryk-Stopa
logopeda
Zespół Poradni Specjalistycznych
60-682 Poznań, ul. Strugarka 8, tel. 503 055 666
Pozdrawiam Wszystkich serdecznie i słonecznie - Marzena
Nawigacja
[#] Następna strona
Idź do wersji pełnej